Gra Oil City – galicyjska gorączka czarnego złota

Oil City to planszowa ekonomiczna gra symulacyjna o początkach przemysłu naftowego w Galicji. Gracze wcielają się w postaci autentycznych dziewiętnastowiecznych przedsiębiorców. Działają w trzyosobowych spółkach. Kupują działki, zatrudniają wiertaczy, rozbudowują infrastrukturę, prowadzą wydobycie i sprzedaż wagonów z surowcami (nafta uzyskana z ropy naftowej, gaz, wosk ziemny). Prowadzą firmy w warunkach gwałtownie zmieniających się cen surowców. Inwestują w rozwój własnych działek i nawiązują współpracę z innymi spółkami. Wygrywa spółka, która po sześciu turach gry uzyskała największą wartość.

Liczba graczy: 9–30
Wiek: 13+
Czas rozgrywki: 90–120 minut

Najważniejsze zalety gry:

• nowoczesne narzędzie edukacyjne: inwestowanie, zarządzanie ryzykiem i praktyka przedsiębiorczości, nauka logicznego myślenia, planowania, współpracy, radzenia sobie w warunkach zmieniających się cen surowców,
• ciekawa lekcja historii: przypomnienie pionierskiego wkładu Polaków w rozwój przemysłu naftowego,
• atrakcyjna wizualnie: archiwalne zdjęcia w nowoczesnej aranżacji graficznej,
• trzymająca w napięciu,
• dopasowana do potrzeb i warunków pracy z dużymi grupami,
• doskonała forma integracji grupy.

Odbiorcy i użytkownicy gry:

• edukatorzy młodzieży lub osób dorosłych,
• uczestnicy zajęć prowadzonych przez edukatorów,
• środowiska oświatowe i kulturalne,
• środowiska związane z dziedzictwem naftowym,
• środowiska zainteresowane innowacyjną edukacją ekonomiczną i historyczną.

Rozgrywka

Uczestnicy gry tworzą trzyosobowe spółki. Każda spółka składa się z trzech różnych specjalistów. Każdy gracz wchodzi w roli jednego z następujących specjalistów powiązanych z galicyjskim biznesem naftowym: inżyniera, ziemianina, zarządcy lub kupca.

Grę prowadzi dwóch mistrzów gry – bankierów. Funkcję bankiera może pełnić osoba inicjująca rozgrywkę lub może ona wyznaczyć do tej roli inne osoby (np. uczniów, uczestników spotkania). Bankierzy rozdysponowują pomiędzy graczy znaczniki wznoszonych przez nich budynków i wydobywanych surowców, a także karty nabywanych przez nich działek ze złożami i wagonów służących do transportu sprzedawanych dóbr. Bankierzy ustalają także ceny sprzedaży wydobywanych surowców, strzegą porządku tur, ogłaszają koniec gry i zwycięzców.

Walory edukacyjne gry:

• w warstwie fabularnej

Historyczna fabuła gry nawiązuje do działań, które podejmowali galicyjscy przedsiębiorcy naftowi – pionierzy przemysłu naftowego.

Każdy gracz otrzymuje na początku gry wizytówkę postaci historycznej, która prowadziła biznes naftowy w Galicji. Wcielając się w tę postać, uczestnik rozgrywki może kupować działki, zatrudniać pracowników (wiertaczy), inwestować w infrastrukturę wydobywczą (wieże) oraz jej usprawnienia (pompy, wentylatory, wiertnice kanadyjskie), a także infrastrukturę przetwórczą (destylarnie, rafinerie). Celem graczy jest pomnożenie majątków mierzonych w austro-węgierskich guldenach (złotych reńskich) oraz umiejętne gospodarowanie posiadanymi zasobami, czyli środkami produkcji (praca, kapitał, ziemia) i dążenie do uzyskania jak najwyższej wartości spółki naftowej.

• w warstwie mechanizmu

Mechanizm gry umożliwia graczom nie tylko konkurowanie na rynku naftowym, ale również – podobnie jak w przypadku realnych postaci historycznych – nawiązywanie współpracy biznesowej (np. wspólne inwestowanie w działki czy dzielenie się przychodami ze zrealizowanych transakcji naftowych). Gra jest więc symulacją ułatwiającą zrozumienie rzeczywistych, obowiązujących również współcześnie, procesów gospodarczych. Uczestnicząc w rozgrywce, gracze mogą poprzez własne doświadczenia poznać w praktyce zjawiska ekonomiczne takie jak inwestycja, ryzyko, przychód, koszt czy zysk.

• w warstwie plastycznej

Graficznie gra nawiązuje do archiwalnych materiałów ilustracyjnych z Galicji w drugiej połowy XIX i początku XX wieku. Dobrane materiały historyczne zostały ujęte w nowoczesnej i atrakcyjnej dla współczesnego odbiorcy i użytkownika formie.

O projekcie

Projekt Galicyjski Teksas zakłada opracowanie, publikację i upowszechnienie symulacyjnej gry historyczno-ekonomicznej jako atrakcyjnego i niekonwencjonalnego sposobu uczenia historii, wiedzy o społeczeństwie i przedsiębiorczości. Stworzona w ramach projektu gra Oil City – galicyjska gorączka czarnego złota jest trzecią pozycją serii historycznych gier edukacyjnych Małopolskiego Instytuty Kultury. Dotychczas wydane zostały: Pierścień św. Kingi (2006) i Chłopska Szkoła Biznesu (trzy wydania: 2010, 2012, 2015).

Idea przewodnia i cele

Projekt ma na celu przypomnienie historii pionierskiego okresu w przemyśle naftowym jako bezprecedensowego przykładu rozkwitu przedsiębiorczości w Galicji, uzmysłowienie odbiorcom polskiego wkładu w rozwój przemysłu naftowego w drugiej połowie XIX wieku, a także zaprezentowanie kilkunastu postaci wybranych historycznych przedsiębiorców. Wszystkie te postaci cechowały się gospodarnością, przedsiębiorczością, odwagą i wytrwałością, z jaką podejmowali się poszukiwania, wydobywania, destylacji i sprzedaży czarnego złota. Gra jest narzędziem realizacji celów projektu i atrakcyjną interpretacją historii licznych małych, często zapomnianych miejscowości, które galicyjscy przedsiębiorcy zamieniali w „żyły czarnego złota”. Przypomina ona kilkanaście miejscowości (np. Siary, Bóbrka, Schodnica), które były ważnymi ośrodkami galicyjskiego przemysłu naftowego.

Inspiracją dla projektu jest historia pionierów przemysłu naftowego działających w drugiej połowie XIX wieku. Na przełomie 1852 i 1853 roku w lwowskiej aptece Pod Złotą Gwiazdą Jan Zeh oraz Ignacy Łukaszewicz wydestylowali ropę naftową. W tym samym okresie w Galicji zaczęły powstawać pierwsze przedsiębiorstwa naftowe: w 1852 roku w miejscowości Siary książę Stanisław Jabłonowski założył pionierską kopalnię ropy naftowej, a dwa lata później Ignacy Łukaszewicz wraz z wspólnikami Tytusem Trzecieskim i Karolem Klobassą stworzyli wzorcowe przedsiębiorstwo naftowe w Bóbrce. W późniejszym okresie odkryto wielkie złoża ropy naftowej w Słobodzie Rungurskiej i Borysławiu. Największym i najbardziej znanym szybem naftowym Galicji był w owym okresie Oil City położony w Tustanowicach. Często pojawiał się on na wydawanych wówczas kartach pocztowych.