Adolf Jabłoński – powstaniec, innowator, dyrektor
Student farmacji, spiskowiec, więzień Cytadeli
Adolf Jabłoński urodził się w 1825 roku w Krasocinie, zmarł w 1887 w Bóbrce. To postać, na której może wzorować się każdy, kto ceni sobie rzetelną pracę, wytrwałość w osiąganiu zamierzonych celów oraz odczuwa potrzebę ciągłego kształcenia się. Nasz bohater był wielkim patriotą, który swojej miłości do ojczyzny dowodził na co najmniej dwa sposoby. Pierwszy etap jego życia, zakończony aresztowaniem przez władze carskie w 1847 roku, obfitował w dramatyczne wydarzenia. Jako student farmacji w Warszawie został osadzony w stołecznej Cytadeli za działalność spiskową. Po dwóch latach karnie wcielono go do armii Imperium Rosyjskiego. Z tego okresu pochodzą jego poruszające wspomnienia Dziesięć lat w niewoli moskiewskiej. W swoich zapiskach nie tylko rozprawiał się z brutalnym systemem społeczno-politycznym Rosji, ale także obnażał mentalne zepsucie carskich urzędników i wojskowych. Po powrocie z Syberii walczył z bronią w ręku w szeregach oddziałów powstańczych w 1863 roku. Jako weteran jednej z najsilniejszych wówczas armii na świecie, armii cara Mikołaja II, kierował powstańcami w stopniu majora. Po upadku powstania styczniowego udał się na emigrację.
Praktykant i ekspert
W 1870 roku nawiązał kontakt z przedstawicielami spółki prowadzącej pionierską kopalnię ropy naftowej w Bóbrce: Ignacym Łukasiewiczem, Tytusem Trzecieskim i Karolem Klobassą. Wraz z synem tego ostatniego – Wiktorem – Jabłoński został wysłany do Stanów Zjednoczonych w celu podniesienia własnych kwalifikacji. Wspomniani pionierzy galicyjskiego nafciarstwa wiedzieli, że rozwój przedsiębiorstwa może nastąpić tylko w wyniku wprowadzania unowocześnień w technice wydobycia oraz przez zatrudnianie wykwalifikowanych pracowników. W ogarniętej gorączką ropy naftowej Ameryce Jabłoński nie tylko zapoznał się z pracą kopalń, ale także studiował geologię , górnictwo, chemię oraz fizykę na University of Virginia.
Innowator z kopalni w Bóbrce
Gdy w 1874 roku powrócił do kraju, przywiózł z sobą wiedzę o nowinkach technicznych i najnowocześniejsze narzędzia wiertnicze. Zdobyte doświadczenie pozwoliło mu konstruować własne maszyny – na przykład dzwon Jabłońskiego, służący do zamykania wody. Jego pozycja w spółce była na tyle silna, że mianowano go kierownikiem technicznym kopalni – przy czym Łukasiewicz ciągle był jej dyrektorem. Adolf Jabłoński został dyrektorem po jego śmierci, w 1882 roku. Jego zacięcie technologiczne doprowadziło do wydania pierwszego polskiego podręcznika nafciarskiego zatytułowanego Kopalnictwo nafty, w którym autor opisał szereg wykorzystywanych w odwiertach urządzeń i procedur. Do końca życia stał na czele kopalni w Bóbrce. Jego następcą został Zenon Suszycki.
Inspiracje:
- Jabłoński Adolf (pseud. Jasieńczyk), Dziesięć lat niewoli moskiewskiej, Lipsk 1867.
- Jabłoński Adolf, Kopalnictwo nafty, Kraków 1885.
- Pawłowski Wincenty, Adolf Jabłoński (1825–1887), „Wiek Nafty” 1993, nr 3.
- Wolwowicz Ryszard, Pamięć o ludziach polskiej nafty, „Wiek Nafty” 1992, nr 2.
źródło fotografii: archiwum Zygmunta i Ryszarda Naterów